DirkJan Vos - d.vos35@chello.nl
Amsterdam - Den Haag 1960
Ik omarm de wetenschap, maar ik geloof nu ook in een metafysische dimensie in onze existentie die misschien ooit of nooit duidelijk wordt.
Robbert Dijkgraaf
Op 5 mei 2017, tussen 00.00 en 01.00 uur, was fysicus Robbert Dijkgraaf een uur te gast in het radioprogramma Nooit meer slapen en sprak Pieter van der Wielen met hem.
Dijkgraaf is de geniale wetenschapper en draagt zijn boodschap dat wetenschap en technologie de oplossing voor de toekomst van de mensheid is, helder en met verve uit. We leven volgens hem in bijzondere tijden waarin alle technologieën met elkaar verweven raken en er op korte termijn grote en ingrijpende veranderingen gaan plaatsvinden. Computers gaan denken als mensen en we kunnen dna zo veranderen dat we leven kunnen veranderen en maken. Nog even en we weten hoe leven ontstaat en zullen we ook buitenaards leven op exoplaneten ontdekken. Op al deze grote doorbraken hoeven we niet lang meer te wachten, maar liggen binnen handbereik. De wetenschap beleeft een renaissance met ongekende mogelijkheden.
Ja, dat zeiden mensen vroeger ook wel, dat hun tijd het meest bijzonder was en zou de algehele heil van de mens aanstaande zijn, of anders was het wel de apocalyps die ieder moment werd verwacht.
Maar inderdaad de wetenschap is in korte tijd flink opgeschoten, maar zelf geloof ik nog steeds niet dat een computer ooit zal gaan denken als de mens. Ik zou graag aan Dijkgraaf dan ook de vraag willen stellen wat menselijk denken überhaupt is, wat is eigenlijk ons brein en ons bewustzijn? En hoe zit het met de evolutie, en met name die van de mens? Daar heeft de wetenschap geen antwoorden op. En zeker, er kan geknipt en geplakt worden met dna, mensen met zes tenen of nieren die geen kanker meer kunnen krijgen, maar kun je ook de hersens zo genetisch manipuleren dat je alleen maar goedaardige mensen kweekt? En wil je alleen mensen creëren die enkel mooi, sterk en slim zijn (en wit)? En wat zijn de bijverschijnselen van dna-manipulatie? Wat is de tol voor eeuwig leven? Allemaal vragen die zeker niet binnenkort zullen worden beantwoord. En kunnen we wel zelf uit dode materie nieuw leven creëren? Mogelijk wordt het raadsel van het leven, het heelal en de oerknal door mensen nooit opgelost. Dijkgraaf denkt van wel.
En voor buitenaards leven geldt nog steeds dat n=1, nergens is nog maar een spoor van buitenaards leven gevonden en misschien zal dat ook altijd zo blijven. En is het wel zo eenvoudig om leven op aarde na te maken, is het misschien niet veel unieker dan de wetenschap statistisch veronderstelt? Mijn vraag blijft, wat is ons brein, hoe kan het dat Robbert Dijkgraaf kan denken en kan praten, hoe hij zoveel weet in zijn hoofd en zich van alles kan herinneren, wat zijn dromen, wat is taal eigenlijk? Dat zijn voor mij de grootste raadsels van het leven en waar de wetenschap - en ik ook niet - geen antwoord op heeft. En mogelijk moeten we een oplossing niet zoeken in de materiële wereld, maar in die van de metafysica. Ik hou alle opties open.
Er was nog een bijzonder verhaal in het gesprek. Robbert vertelde over hoe zijn dochtertje 16 jaar geleden werd geboren met een bijzondere vorm van ongeneeslijke leukemie. Een mogelijke chemotherapie zou nog kunnen helpen. Maar hij en zijn vrouw kozen intuïtief niet voor de chemotherapie en hoopten op een spontane genezing, wat ook gebeurde. Zijn dochter is nu een gezonde en levendige tiener. En hij zag het als toeval, de ziekte en de genezing.
Maar ik kijk daar anders tegenaan sinds ik vorig jaar plots werd overrompeld door het bestaan, nadat ik vrij spontaan stopte met stug roken en blowen en vegetariër werd. Ik kreeg gek genoeg geen ontwenningsverschijnselen (ook niet toen ik later stopte met drinken na decennia stevig biertjes tanken) en kwam ik in een raadselachtige en extreme toevalsbubble terecht, een situatie waar ik min of meer nog steeds inzit. Het werd een existentieel keerpunt. Mijn voorlopige conclusie: toeval bestaat niet, zeker niet voor mij.
En het is ook niet toevallig dat ik dit gesprek met Robbert Dijkgraaf heb gehoord en er nu over schrijf. Alleen weet ik niet wat het doel is van al het ontoevallige, het waarom en waar het naar toe gaat. Maar nu bekruipt me voor het eerst een gevoel dat ik nu concreet moet waarschuwen voor de gevolgen van verregaande dna-manipulatie en dat het mogelijk grote negatieve gevolgen kan hebben voor de mens. Laat de mens zo veel mogelijk met rust en vooral zijn brein. De genezing van de dochter van Robbert was een signaal, niet voor mij, maar voor hem en hij ziet het niet.
__
Je kan het gesprek op onderstaande link terugluisteren:
Interview met Robbert Dijkgraaf - Nooit meer slapen - VPRO - NPO Radio 1
Kunstmatige intelligentie
Neurale netwerken in een computer worden vaak als volgt voorgesteld. Neem een onderwerp, bijvoorbeeld, de maan, daar bouw je een netwerkje omheen van verwante begrippen zoals aarde, zon, maanstenen, getijden, Appollo 13, enzovoorts. Dan heb je al een klein netwerk. Maar al die andere begrippen zijn ook weer onderwerpen, en zo heeft Apollo 13 op zijn beurt onder meer in zijn netwerk Romeinse god, NASA, en ga zo maar door, staan. En de verzamelingen met alle onderwerpen en verwijzingen zijn met elkaar verbonden en dat is op een gegeven moment zo groot geworden, dat als je iets aan een computer vraagt via input, hij ergens een ja/nee-moment tegenkomt en dat dan niemand meer weet waarom hij ja of nee kiest, maar hij met de juiste output komt: eureka! Dat is dan kunstmatige intelligentie. Zo zit het in een notendop in elkaar.
Behalve dat het niet waar is en snelle computers, met of zonder algoritmes en machine learning, slechts 'denken' door te zoeken en vergelijken in grote databestanden en wij het idee krijgen dat ze echt denken. Als het wel waar zou zijn, dan heb je slechts één grote computer nodig die dag en nacht aan staat en input verwerkt en zo vanzelf de slimste van het universum wordt. Maar dat is niet het geval. De wetenschap zoekt foefjes om snel bij data te komen (zoals de Google-zoekmachine) en is alles te volgen en te herleiden, en dat proces werkt niet zoals onze hersenen. Sterker nog de wetenschap weet niet hoe ons brein werkt. Dus.
Tot zover ...
Brein
Vanavond was er een wetenschapsjournaliste te gast in Radio Kunststof op Radio 1, Nikki Korteweg, en binnenkort verschijnt haar boek 'Een beter brein'. Ik ga dat uur niet samenvatten, maar ik hoorde over de neurobiologie niets nieuws. Na afloop reageerde ik op een tweet van Radio Kunststof:
Radio Kunststof @RadioKunststof twitterde:
"De computer kan ons laten denken dat ie denkt." @nikikorteweg was te gast over Een Beter Brein, haar kersverse boek over hersenwetenschap.
Ik retweette met mijn reactie:
Nikki Korteweg is ook sceptisch over kunstmatige intelligentie, maar de wetenschap weet denk ik al niet wat hersens nu eigenlijk zijn. Een raadsel.
Maar daarvoor, halverwege de uitzending, kon ik het toch niet laten om heel kort een luitseraarsreactie te mailen. Daar werd om gevraagd. Uit de losse, snelle pols.
<< Ik wil niet al te metafysisch overkomen, maar volgens mij is er geen idee over hoe woorden en herinneringen in onze hersens concreet zijn opgeslagen. Synapsen en neurale netwerken lees je dan. Maar dat zijn vage begrippen. Hoe kan het dat ik nu 'keukenkastje' kan bedenken en opschrijven? De wetenschap schiet tekort. >>
Mijn opmerking werd door presentator Coen Verbraak als enige voorgelezen en Nikki Korteweg kon het alleen maar zeer beamen, maar er werd - natuurlijk ;-) - niet ingegaan op mijn mogelijke metafysische implicaties. En ik was zelf maar niet begonnen over mijn recente wantrouwen tegen neurobiologen als Dick - hogebreinpriester- Swaab. Ik had mijn punt toch even gemaakt.
Een tijdje terug heb ik wel overwogen om een lang stuk te schrijven over mijn rookverleden, roken was decennialang een groot genot en genoegen. Maar ik verval dan vooral in klisjees hoe lekker een sigaretje was bij de koffie, bij een glas alcohol, na het eten en na sex. En dan ook nog al die andere rookmomenten, er was altijd wel een moment voor een nicotineus rokertje. Kuch.
Ik was een overtuigd nicotinist, maar vorig jaar kwam het ergens zomaar op mijn pad om te stoppen en werd ik tegelijk ook vegetariër. En dan onlangs ook gestopt met drinken, ook na een leven als gedreven alcoholieker. Dan zou ik een verhaal kunnen schrijven over mijn hang naar verslavingen. Maar ook geen zin in, en dan moet dat ook in mooie zinnen, maar ik heb geen zin in mooischrijverij, ben er klaar mee. Maar wat nu?
Mijn kijk op de werkelijkheid en het leven is gekanteld, maar zonder het gevoel dat ik nu gek of onrustig ben geworden in mijn hoofd, helemaal niet, alles cool controlee. En ik geloof bijvoorbeeld nog steeds niet in aliens en heb er nog nooit een snipper bewijs voor gezien. Maar wetenschappers, onder aanvoering van de NASA, zijn er min of meer van overtuigd dat er binnen afzienbare tijd buitenaards leven wordt gevonden op een exoplaneet. Ik sluit het niet uit, maar ik ben zeer sceptisch. Ik acht het ook heel aannemelijk dat leven op aarde uniek is in het heelal. Waarom wordt er geen onderzoek gedaan hoe makkelijk of moeilijk dna ontstaat? Hoe dan ook, het leven is vooralsnog een groot raadsel.
Dromen
Op NPO Radio 1 was een betrekkelijk lang interview met de oud-cardioloog Pim van Lommel over 'bijna-dood-ervaringen'. Hij heeft dat vanuit zijn praktijk en via onderzoek uitgebreid onderzocht en is ervan overtuigd geraakt dat onze hersenen een soort van ontvanger zijn voor ons denken. We worden van buitenaf aangestuurd door een bewustzijn dat altijd heeft bestaan en zal blijven bestaan en dat buiten ruimte en tijd staat.
Tot vorig jaar was ik een groot scepticus van 'bijna-dood-ervaringen' en deed het af als een vorm van dromen, maar ik kijk er nu anders tegenaan, er is meer aan de hand, maar wat precies weet ik niet. Dat vind ik dan ook het jammere van Van Lommel, hij beperkt zich niet tot de feiten en ervaringen van mensen zelf, maar gaat ook speculeren en ze verklaren. Evenmin zonder overtuigend bewijs, net zoals ik dat neurobioloog Dick Swaab en neuropsycholoog (nog erger!) Eric Scherder verwijt: zij hebben ook geen bewijs dat ons denken en bewustzijn in onze neuronen en synapsen zitten. Hmm ...
PS. Inmiddels weet ik wat meer over de denkbeelden van Van Lommel en nee, ik zit totaal niet op zijn vaak malle golflengte. Maar goed, wie weet het wel, zei de gek?
Februari 2017
Beste Marc van Oostendorp,
Ik wilde toch nog een keer reageren met een paar opmerkingen en het is niet nodig om hier verder op te antwoorden. Ik ben het dan nu kwijt. Ik probeer het kort te houden.
Ik heb je stuk vorig jaar gelezen over Chomsky en taal, dat taal bedoeld is om te denken in je hoofd en niet primair voor communicatie. Maar je kan een taal alleen leren door communicatie, dat gaat aan het denken vooraf. Kip of ei. Maar er is misschien meer aan de hand.
Vorig jaar heb ik nog op Neerlandistiek gereageerd op dialecten. En mooi hoor al die dialecten en het verstevigen van lokale identiteit, maar ik ben gewoon voor een en dezelfde taal, het liefst voor iedereen in de wereld.
Er wordt nu veel onderzoek gedaan naar hersenprocessen en taal. Ik verwacht daar niets van en heb er ook nog niets uit zien komen. Allemaal giswerk. Ik respecteer de wetenschap, maar over onze hersenen weten we nagenoeg niets, nada. Waar zit dan bijvoorbeeld bij mij het woord sex opgeslagen in mijn hoofd? Hoe moet ik me dat voorstellen op molecuul-niveau? En wat als ik verder aan een mooie vrouw denk, en er beelden bij bedenk, of dat ik er 's nachts visueel over droom? De wetenschap en de mensheid staan voor een groot raadsel. En dat brengt mij als in principe ongelovige er toch bij om recent in te zien dat de mens en ook de taal een onderdeel is van de metafysica van ons bestaan. Zonder dat ik nu kan invullen hoe het dan wel zit. Maar ik ben teruggekomen van mijn idee dat alles toevallig is, ik denk nu juist het tegendeel. Enige idee dat ik heb is om een beetje een aardig leven te leiden en niet veel slecht te doen ...
Ook heb ik je een paar keer benaderd over taalverandering en de media en onderwijs. Die zouden geen invloed hebben. Dat betwijfel ik nog steeds en er is geen echt groot nieuw onderzoek naar gedaan. Ik was vroeger goed in Duits, ook in uitspraak en dat kwam zeker ook omdat ik als kind veel Duitse televisie had gezien. Kan niet anders, en als dat niet zo is, waarom is dat dan niet zo? Metafysica misschien. Misschien komt taal op een heel andere manier tot ons dan we denken, en zegt de theorie van Chomsky weinig dat alle talen ergens hetzelfde zijn. En dan? Hoe zit dat met de evolutie en waarom ineens spraak en taal? We weten het niet. Ik vrees dat dat altijd zo blijft.
En recent denk ik dat het Nederlands toch een bijzondere taal is en dat Nederlandse dialecten primitiever zijn dan de standaardtaal. Ik ben een sterkere subjectivist geworden en ga uit van mijn eigen normen en ervaringen. Wat heb ik anders?
Alle taal- en letterenwetenschap is een vorm van historisch onderzoek en geen exacte wetenschap. Dat geldt ook voor fonologie.
Taalkundigen zonder kinderen kijken heel anders tegen taal aan dan mensen met kinderen. En dat bedoel ik niet negatief, maar is een constatering.
Tot slot. Vorige zomer schreef je over het feuilleton van A.F.Th. Ik ben na twee weken afgehaakt omdat ik het verhaal te onzinnig vond en ook slecht geschreven. Jou viel van alles op in het verhaal, ook dat vond ik belachelijk, maar bij nader inzien moet ik nu zeggen dat ik onlangs allerlei opmerkelijke verbanden in de taal ben gaan zien op micro-niveau. Ik was nergens naar op zoek, maar het kwam op mijn pad en op me af. Bizarre ontdekking waar ik verder niet over ga schrijven, maar ik ben niet gek geworden en ben het ook niet van plan te worden. Heel wonderlijk allemaal en het is een grote puzzel waarvan ik de omvang wel kan inzien, maar ik heb geen enkele oplossing, ik heb maar een woord voor alles: raadselachtig.
Goed weekend, en met vriendelijke groet,
DirkJan Vos
En let eens op vogels in al hun verschijningen, vormen en betekenissen. Daar is het ergens bij mij mee begonnen.
Is het mogelijk dat er een kracht bestaat die sneller dan het licht gaat? Een kracht die we niet kunnen waarnemen? In hoeverre bestaat de vrije wil en kunnen we autonoom denken en handelen? Ik hou nu alles voor mogelijk, maar ik hou ook niet van speculeren en doe er verder het zwijgen toe, maar voor mij staat nu wel vast, Alles Hangt Met Alles Samen. Het leven en de werkelijkheid is hoe dan ook natuurlijk ook een concept. Leef eenvoudig en stel niet te veel vragen en hoge eisen. Kies voor de liefde en voor zorg voor je kleine omgeving en de natuur en niet voor de grote ambities en het geld. Probeer voor de tijd hier een beetje een goed mens te zijn en geniet. Meer niet.
Eind jaren tachtig ontwikkelde ik het concept van ARF, de wereld die uit drie basiselementen bestaat: Abstract, Realiteit en Fantasie. Ik heb er al eens wat over geschreven. Het spreekt wel voor zich en het is ook een levensbeschouwing van de nevenschikking waarbij alles in de werkelijkheid voor mij van even groot belang is. Maar door de raadselachtigheden heen kwam ik tot een verdere uitbreiding van ARF met de vier bekende natuurelementen water, vuur, lucht en aarde. En ook de parameters beweging en snelheid in de vormen van transportmiddelen horen erbij. Je kan inert op een punt blijven, maar ook bewegen en verplaatsen via lopen, rennen, (rol)schaatsen, paardrijden, je hebt een driewieler, een step, de fiets, een roltrap, brommer, scooter, motor, een lift, auto, trein, boot, helikopter, zeppelin, parachute, luchtballon, vliegtuig, raket en nog zo wat. En er is natuurlijk ook nog dansen op een vast punt. Of bewegen via sport. Maar snelheid is ook internet, computers en de deeltjesversneller van CERN. De snelheid van het licht. Kan het nog sneller? Zichtbare en onzichtbare zaken.
Het heelal dijt na de big bang uit en koelt uiteindelijk alle materie af en komt alles tot stilstand, of krimpt het heelal weer en ontstaat er een nieuwe big bang?
Het mysterie van de zwaartekracht.
Dan zijn er tijd en ruimte, een bekende tweedeling. We leven in het hier en nu, daar draait het om, de geschiedenis schuift achter ons weg en we gaan een ongewisse toekomst tegemoet. Seconden, uren, dagen, maanden, jaren, eeuwen, miljoenen en miljarden jaren verglijden als een schaduw. En jaarlijks keren de seizoenen terug van lente, zomer, herfst en winter. En de ruimte is de plaats voor materie, de mogelijkheid tot verplaatsing. Ruimte is ook mijn jongenskamer of ergens midden op open zee. Het verlangen om te reizen en te verkennen. Tijd en ruimte zijn relatief volgens Einstein, Einstein, een steen.
Dna is materie die informatie kan vasthouden en kopiëren. Evolutie?
En er is het lichamelijke van eten en drinken en slapen, van sex voor voortplanting en lichamelijk genot. Alcohol en drugs. Het uiteinde van het lichaam is de huid, die wit of zwart kan zijn. We hebben zintuigen, we kunnen zien, horen, ruiken en voelen. Kleuren, geluiden, zacht en hard, koud en warm, geuren en smaken. Liefhebben en genieten.
En mensen hebben ambities en willen de beste zijn in van alles, het meeste geld verdienen, de mooiste zijn, veel prijzen ontvangen, altijd willen winnen. Dat is ergens economie, maximale behoeftenbevrediging met de minste inspanning. Is dat de kracht van de evolutie? De strijd om de sterkste en de meest aangepaste te zijn, wat ook een kracht is. En toch weten we nog maar heel weinig en misschien ook niets, want hoe zit het eigenlijk echt met evolutie en dna? Hoe is een mens gaan praten en zijn landdieren gaan vliegen? Ik twijfel aan alles nu.
Cijfers en letters, ik ben met beide altijd bezig geweest. En één raadsel is voor iedereen openbaar en dat is het raadsel van de priemgetallen, niemand weet waarom en hoe dat zit. Taal is het vermogen om te denken en om te communiceren. Maar hoe zit taal in onze hersens opgeslagen en alles wat we weten en al onze herinneringen? Wat zijn neurale netwerken, een mistig verhaal. Ik begin eraan te twijfelen en ons hele concept van de menselijke werkelijkheid zit mogelijk heel anders en metafysisch in elkaar. Ik heb alleen geen antwoorden, maar de wetenschap ook niet.
Het leven als een reis met hindernissen, met angsten en verlangens, net als in dromen en in films. Controle over de werkelijkheid of juist de controle verliezen, is er wel controle? Escapisme met kunst, muziek en literatuur. De vlucht naar het hogere. Maar ik blijf een dier met een aangeboren natuur en drift. Of niet en is de mens een apart wezen? Zijn wij meer dan ons brein en dna? Wat is ons brein en dna?
Loslopende parameters. De wil en hang naar macht, naar politiek. Oorlog en vrede, moord en doodslag. Beroemd en rijk worden. Onderwijs en educatie, wetenschap en techniek, religie. Geschiedenis en biologie. Economie, taal, sport. Wis- natuur- en sterrenkunde, scheikunde. Liefde voor mens, dier en natuur. Kunst, verdriet, humor en muziek. Dansen!
En is alles na de big bang een lange voorspelbare, natuurkundige keten van oorzaak en gevolg, ook al ons denken en handelen? Heden, verleden en toekomst staan vast en is niets toevallig? Mogelijk is deze gedachte een dwaalspoor.
Is vrijheid leven zonder angst? Maar er is altijd wel angst en schuld en boete. Er is een eeuwig verlangen naar vrijheid, maar is een mens is ooit echt vrij? Misschien wel helemaal nooit. Bestaat toeval of helemaal niet?
[ ... ]
Het zijn allemaal geen oplossingen, maar het is een inventarisatie van parameters. Een lijstje van meta-kloes die vooral en alleen over mijn eigen subjectieve leven, denkwereld en fantasieën gaan: ARF. Wat heb ik ook anders dan dat, maar dan kan ik nu niet schrijven over een door mij ontdekt persoonlijk groot anagrammencircus met Nederlandse en wat Engelse woorden. Ik heb er geen woorden voor en ben ergens sprakeloos en als ik de woorden had, dan word ik voor gek verklaard, mogelijk nu al. Maar ik ben niet gek. Hooguit dan een solipsist - wat ik jammer zou vinden - een solipsist op zoek naar een beetje vrije wil en wat contact. Maar eigenlijk heb ik geen enkel idee. Ben ik zelf aan het stuur, ben ik stuurloos, of word ik juist gestuurd? Voor mij bestaat toeval niet meer en hangt alles met alles samen.
Is de mens een vrije homo ludens, of een pion in een metafysisch spelletje Sims? En dan de hamvraag, maakt het wat uit, doet het er toe in dit korte leven van geboorte tot de dood? Leef!
__
Februari 2017
Tot zover en ik ben geen verlosser en ik weet ook niet of ik verlost wil worden, maar hoe toevallig of ontoevallig is je eigen leven? Denk er eens over na.
Oude conceptuele kwoot van mij:
De Homo Virtualis
"De utopie van het virtualisme is wanneer de mens zich bevrijdt van al haar animale, ideologische en religieuze denken, zij een staat bereikt waarin zij al haar behoeften, verlangens en fantasieën permanent kan bevredigen."
Tjilp, tjilp, tjilp.
(een mentale lexicon)
Naast de abstracte bewoordingen van mijn wereldbeeld van ARF, was ik ook op zoek naar een goed concreet voorbeeld van betekenissen over de wereld voor mij en die mogelijk niet toevallig op mijn pad zijn gekomen. Gisteravond vond ik ineens een sleutel: paarden. Ik zat de laatste tijd al langer op het spoor van paarden in mijn leven, maar moest nu ook denken aan de berijders en toen aan de naam van het Haagse café De zwarte ruiter waar ik vaak kwam. Tuurlijk dat ging ook om een paard, net als ik onlangs schreef over de firma van bioscoopreclames Cloeck en Moedigh die een ridder op een paard in hun logo hadden. Ja, ridders te paard zoals in De brief voor de koning, cowboys en indianen op paarden, het hek was van de dam. Hieronder volgt nog een lijst met kloes over paarden en waar ik zelf iets mee had. En let wel, ik heb verder helemaal nooit wat met paarden gehad. Ik was bang voor paarden, maar heb ze als kind weleens geaaid. Het paard is een edel dier.
Ik ga nog even door, vul af en toe nog aan, en ik noem alleen de onderwerpen die ik uit mijn hoofd weet. Twintig jaar geleden noemde ik zo'n exercitie Een staalkaart van menselijke kennis, een soort van opsommende spreekbeurt. Zaterdagavond zag ik nog een deel van een show van Madonna op YouTube en die opende met allerlei beelden en dansen rondom paarden ... Toeval bestaat niet.
Wat direct in het oog springt is dat ik een aantal jaren voor het Paard heb gewerkt, het Haagse poppodium dat nu weer het Paard van Troje heet. En die naam grijpt dan weer terug naar het mythologische verhaal dat ik op de lagere school al leerde kennen. De centaur, ook uit de Griekse mythologie, half mens, half paard. De mythologische pegasus, het vliegende paard met vleugels. Ik heb vroeger geroeid in een dubbel-vier en was de naam van de boot Pegasus. Het zwaard van Damocles hing aan een paardenhaar. De eenhoorn, een wit paard met een puntige hoorn op zijn voorhoofd. Op een gegeven moment moest het Paard bezuinigen en werd er een actie gestart met de slogan, They shoot horses (titel van een popnummer). Ik heb toen een zwart actie-T-shirt gemaakt met daarop de tekst en daaronder het witte skelet van een paard dat ik wat grafisch had nagetekend uit een encyclopedie. Toch wel opmerkelijk.
Als kind zag ik regelmatig het paard van Gerrit de schillenboer op de laan en ik ben een paar keer met hem, hen mee geweest op de bok. Vort paardje, hortjik!
De buren van vroeger, de families Vermeulen en Steggerda, hadden ieder een paard in manege Meijendel in Wassenaar. Een paar keer geweest. Maar nooit paardgereden, een maal slechts kort ooit op een pony gezeten. Vond er niets aan. Ergens ook zielig. Ik heb een paard wel eens met een vlakke hand een suikerklontje gegeven. Paarden hinniken, briesen en steigeren. Je vangt ze met een lasso. Paarden kunnen een (witte) bles hebben op hun voorhoofd. Het paard van Sinterklaas (Americo), dan geef je het paard water en wortel bij de schoen. Het paard komt ook voor in wat Sinterklaasliedjes, 'Zachtjes gaan de paardenvoetjes, trippel, trippel, trippel trap ...', 'Hoe huppelt zijn paardje het dek op en neer ...' (ook bekend als, 'Hoe huppelt het paardje en dekt op en neer' en nog 'paardje is nog lang niet moe ...'. Een paardenbit, het paardenzadel en de stijgbeugels. De teugels, de teugels strak houden of laten vieren. Aan de leiband lopen, in de toom houden. Met oogkleppen op. Een roskam. Het zweepje en de paardrijlaarzen. Paardrijsokken. De cap en de rijbroek. Paarden eten haver uit een haverzak en ze staan op stal en liggen op stro of lopen door de wei. Eten ook hooi uit een ruif en iemand kan uit de staatsruif eten. Hoefgetrappel. Waterbakken. Een paard slaapt per etmaal maar drie uur. Wilde paarden, getemde en makke paarden, ze hebben manen en die worden soms mooi ingevlochten en versierd. Paarden kunnen een brandmerk hebben. Kleuterliedje: Hop paardje hop, met het kind op schoot. Een paardendek en een paardendeken. Paarden kunnen met hun voorpoten over de grond schrapen en akelig hard met hun achterpoten een doodschop uitdelen. Je kan een paard wel bij de waterbron brengen, maar je kan hem niet dwingen te drinken. Je hebt het houten stokpaardje als kinderspeelgoed, maar je kan ook in een gesprek steeds over je stokpaardje beginnen. Kinderen rijden wel paardje op de rug van iemand. In het zadel zitten, uit het zadel werpen. Je hebt ook houten paardjes op wieltjes voor kinderen. Twee mensen kunnen verkleed ook samen een paard spelen op een toneel. Er is het theater de Paardenkathedraal in Utrecht en het theatergezelschap Dood paard.
In mijn tienertijd heb ik een vrouw op een paard voor mijn ogen zien verongelukken doordat ze werd afgeworpen door het paard en op haar hoofd (hersens!) terechtkwam. Was afschuwelijk, maar heb er geen trauma aan over gehouden, heb er al eens over geschreven.
De bereden politie. Veel te zien in Den Haag, ook wel op het strand. Inzet bij demonstraties en relletjes door politie en ME. Wel meegemaakt. Ook de bereden (breejen) politie hier in Amsterdam en gek genoeg kwamen ze ook wel hier langs in dit kleine stille straatje in Oost. Mijn overgrootvader van mijn vaderskant (de vader van zijn vader) zat geloof ik ook - al in de 19e eeuw! - bij de bereden politie. Bij een zus van mijn vader, tante Rini, hing een foto van hem in uniform en te paard aan de muur. Ik weet niet meer hoe of wat, maar dacht dat hij ergens in het zuiden van het land woonde.
Je hebt vooral paardenmeisjes die gek op paarden en paardrijden zijn. L. was dat ook geweest en mijn dochter had ook wel op paardrijden gewild. Ze heeft het wel een paar keer gedaan. Toen we een paar dagen op Vlieland waren heeft ze een paar keer op een pony gezeten op het strand. De pony heette dacht ik Rosa. Mijn dochter had ook een plastic paardje om mee te spelen en My Little Pony, met lang haar om te kammen.
In de Haagse Schilderswijk staat een groot beeld van een werkpaard op een sokkel, vlakbij waar ik woonde. In mijn docu-drama de Steen is het te zien en had ik er met krijt Rosa opgeschreven, verwijzend naar de opera Rosa, a horsedrama van Peter Greenaway en Louis Andriessen. Ik had die opera in de Stopera gezien. Een paar jaar geleden is er een musical gemaakt met nagemaakte oorlogspaarden, WarHorse. Paarden en het leger: huzaren, cavalerie, de ruiterbrigade. Kozakken op paarden, Die Walküren. Trekpaarden op het strand om boten op het strand te trekken, of werden gebruikt voor de mosseloogst en garnalenvangst. De paardenmossel. Het logo van het automerk Ferrari is een paard. Een Mexicaan op het logo van een pakje Caballero-sigaretten. Ridders en paarden. Ruiterstandbeelden. Paarden in de schilderkunst en dan vond ik hun hoofden vaak zo klein. Napoleon te paard. Vroeger wel geprobeerd om paarden te tekenen, maar kwam niet verder dan een soort van striphoofd. Verhaal gelezen van Harry Mulisch, De sprong der paarden en de zoete zee. In Het gouden Paard van Suske en Wiske speelt een paard een belangrijke rol, ook is er nog het album Het rijmende paard. De bekende kwoot, "A horse, a horse, my kingdom for a horse!", komt uit een toneelstuk van Shakespeare. "All the king's horses and all the king's men", is een regel uit het Engelse kinderversje Humpty Dumpty. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Een vedette is ook een schildwacht te paard. De Amazones waren een fictief vrouwenvolk dat op paarden reed, naar analogie de amazonezit waarbij vrouwen schrijlings met twee benen aan een kant op een paard zitten. Het beste paard van stal. Iemand van stal halen. Zwaar op de hand zijn komt van een paard dat zijn hoofd laat hangen waardoor de ruiter veel kracht moet geven met de teugels. Dat kan bruin niet trekken (bruin is een paard). Een paradepaardje. De kracht van motoren wordt wel uitgedrukt in het aantal pk's, paardenkrachten. Zo was er het Franse autootje de Deux Cheveaux, met het vermogen van twee paarden. In Amerika had je de Pony Express. Muziekkorpsen, met name van het leger, met hoornblazers en trommelslagers te paard. Er is een haarlook, het ponykapsel. De prins op het witte paard. Daar kan een blind paard nog geen schade aanrichten. Je hebt werkpaarden en luxepaarden. Honger als een paard. Een vrouw berijden, o la la. Een hobbelpaard. In mijn internet-story Xinix komt een paard voor. De Gulden Sporenslag, veldslagen, Waterloo. Het ijzeren paard is een locomotief. Een groot log paard wordt ook wel een knol genoemd. De fotoserie van Durbridge waarbij voor het eerst de bewegingen van een galopperend paard goed werden gezien; paarden in draf komen op een zeker moment tegelijk met alle vier hun benen even van de grond. Een poot als een paard (homo). Een Ford Mustang, autotype. Paardengetrappel. Een paard loopt indoor in 'de bak'. De paardensmid. Het vale paard (de dood en ook een titel van een boek van Agatha Christie). En was er ook niet een Agatha Chritsie / Miss Marple-film, Moord in galop? Die heb ik dan wel gezien. Paardendokter, paardenbeenhouwer. Paardenkastanje. Een paardenkenner en paardenfokker, een paardenstoeterij. Het ontwerp voor het paardenstandbeeld van Leonardo da Vinci. Arabische volbloedpaarden. Steigerende paarden in brons gemaakt. Standbeeld van koningin Wilhelmina op het Rokin. Ruiterstandbeeld van Willem van Oranje voor het paleis Noordeinde in Den Haag. Het ruiterstandbeeld van koning Willem II staat op het Buitenhof, naast de Hofvijver. Het oudst bekende ruiterstandbeeld is van keizer Marcus Aurelius en staat in Rome.
Ik ben in 1997 naar een begrafenis op Driehuis Westerveld geweest van iemand die ik kende van usenet en waar ik wel een bijzonder contact mee had. Ik heb hem nooit ontmoet of gezien, hij was 47, eem Joodse man die in Jordaan woonde en plotseling overleed aan een hartaanval. Na afloop van de uitvaart, zijn kist werd op een kar met /paarden/ naar zijn graf gereden, condoleerde ik als laatste zijn moeder en broer en vroeg of ze een foto van hem bij zich hadden. De moeder schrok en verontschuldigde zich, want dat had ze niet. En zo weet ik nog steeds niet hoe hij eruit ziet. Hij heette Frank van Kollem, alias Rosetta (naar de steen van Rosetta), alias Rox ... Bekend van DDS en omstreken ..
Paarden in de muziek. A horse with no name, van America, Dig a pony van The Beatles, Ride Your pony van Lee Dorsey. Crazy horses van The Osmonds, vond ik erg goed toen het voor het eerst te horen en te zien was op tv bij Een van de Acht. Er staat een Paard in de gang van André van Duin. Gek nummer, maar niet zo gek als je bedenkt dat bijvoorbeeld in de Schilderswijk mensen vroeger een paard in huis of de tuin hadden. Ik heb dat nog meegemaakt en ook wel eens een paard door de gang naar buiten zien gaan. Heel curieus. Er was ook een buurtmanege. Trojan horse van de meidengroep Luv. In een rijtuigie van Schmidt en Bannink (de kont van het paard).A rider in the rain van Randy Newwman. Een paardenmenner ment het span. Het paard van Don Quichot heette Rocinante. Ik reed vroeger naar school en kwam ik langs allerlei maneges op de rand van Wassenaar. Bij het Vondelpark in Amsterdam zit ook een manege, heet dacht ik De Hollandse manege. Country & western, western swing. Sjef van Oekel zong, Paardenhoef om af te kluiven ... Operette Der Rosenkavalier. Het gekke paardrijdansje bij het nummer Gangnam Style van de Zuid-Koreaanse Psy. De titel van het album A day at the races van Queen gaat over paardenrennen en is overgenomen van de gelijknamige filmtitel van de Marx Brothers. De begeleidingsband van Neil Young heette Crazy Horse. One trick pony van Paul Simon en in het nummer If there is something van Roxy Music komt het woord ponytail voor. Ik ken een familie Schimmel en er bestaat het pianomerk Schimmel. Onder meer ezels, muilezels en zebra's zijn verwant aan het paard. De ruiters van de Apocalyps, Riders on the storm van The Doors. Mustang Sally, soulnummer. Ghostriders in the sky (jippiejajee, jippiejajo). Ook een gek nummer, Er hangt een paardenhoofdstel aan de muur. Uit Spining wheel van Blood Sweat & Tears: 'Ride a painted pony let the spinnin' wheel spin'. En natuurlijk nog Wild horses van de Rolling Stones, toch zeker een van mijn favoriete Stonesnummers. De platenmaatschappij van George Harrison heette Dark Horse.
Horse betekent in het Engels ook heroïne. Cheval is paard in het Frans, Maurice Chevalier. Cheval is ook een term bij roulette. Een outsider wordt ook een dark horse genoemd. Een taalkundige heette Paardekooper. De politicus Schimmelpenninck en Frits Huffnagel, en iedereen die Ruiter, De Ruiter of gespeld als Ruyter als zijn achternaam heet. Je hebt het paard bij schaken en maakt de paardensprong a1-b3 (Een schaakprogramma op de radio heette Man en Paard, gepresenteerd door Hans Böhm). Een paardenlul, een paardenkut. Het is het paard, het woord is dus onzijdig en een soortnaam, de etymologie is mij onbekend en ik zoek niets op. Als je paard omdraait krijg je Dr. Aap. Het woord paarden is een homofoon, twee paarden paarden. Pa de nar. Een schimmel is als homoniem ook een zwamachtig organisme. Ik kende een meisje dat Saskia Roskam heette, net als VARA-radio-buitenlandcommentator Karel Roskam van weleer met zijn praatje in In de rode Haan. Een paardenstaart, paardenbloemen, paardenvliegen, zeepaardjes, een nijlpaard en luipaarden. Lelijke meisjes werden paarden genoemd, hu! Of iemand heeft een paardenbek, of een paardenkop. Iemand een hengst verkopen. Op deze site staat een uitleg van het woordenboekspel met als voorbeeld het woord rostuiser dat paardenhandelaar betekent. "Ik spreek Duits tegen mijn paard, Spaans tegen God en Italiaans tegen vrouwen." (Karel V). In Amsterdam heb je nog een schandaal gehad met een restaurant dat runderbiefstukken serveerde, maar was het goedkoper paardenvlees. Zelf heb ik nooit paardenvlees willen eten, nee, vond het te ver gaan. Wel een paar keer paardenrookvlees voor op brood, denk ik. Er is ook paardenworst en dan paardenbiefstuk. De Tartaren te paard stopten biefstuk onder hun zadel zodat het tartaar werd, misschien een broodje aap. Huzarensalade. Een paard heeft geen poten maar benen, je hebt bij de benen ook de schoften en de schofthoogte, daar waar de benen aan het lijf vastzitten. Je moet een gegeven paard niet in de bek kijken. Iemand aan de tand voelen, betekende eerst aan de tanden van een paar voelen hoe oud hij is. Man en paard noemen. Paard en wagen, de paardentram. Ik herinner me een opvallende poster van Toneelgroep Amsterdam van Anthon Beeke met het achterwerk van een vrouw als een paardenkont. Een paard geef je de zweep op zijn achterste. Staldeuren voor paarden bestaan doorgaans uit twee delen. Ik kende een Nederlandse man, Bart van Glabbeek, die in Italië in een manege werkte als staljongen, stalknecht. Op de middelbare school had ik voor Duits een dichtbundel opgegeven voor het eindexamen, maar was een fictieve bundel, de titel was, Das rote Pferd. De Gele rijders in Arnhem. Jolly Jumper, het paard van Lucky Luke. Rodeo-rijden. Paardendieven. Paarden en stierenvechten met picadors. Paardrijleraar, paardrijlerares. Paardrijinstructeur, paardrij-instructrice. Een thema in de Amerikaanse western is de cowboy die op zijn paard een stadje binnenrijdt, een probleem oplost en weer weggaat op zijn paard, de ondergaande zon tegemoet. Zo heb ik ook mijn bio-story A swinging safari geschreven. Het paard achter de wagen spannen. Een dissel. In het kinderboek Pluk van de Petteflet van Annie M. G. Schmidt komt het paard Langhors voor en dat een heel lang en uitgerekt lijf heeft. De Paardenkraalstraat in Amsterdam. Van je Ajay jippie jippie jee. A lonesome cowboy, een eenzame cowboy op de prairie en a long way from home. Gaucho's op de pampa. Een broodje-aap was dat provo's in de jaren zestig politiepaarden wilden vergiftigen met suikerklontjes met lsd, ook zouden ze op hol slaan van de geur van leeuwenpoep. Paarden kunnen goed zweten en damp afgeven. Soms staat het schuim hun op de bek. Aan hun gebit kun je zien hoe oud ze zijn. De uitdrukking hoog te paard zitten. Aan een dood paard trekken. Op twee paarden wedden, op het verkeerde paard wedden. Een paardenmiddel. Een hengstenbal is een feestje waar alleen mannen zijn en is de gelijknamige titel van een scabreuze sketch van Koot en Bie.
Freek de Jonge: Ik heb mijn zoon een paard gegeven voor zijn verjaardag. Een wit paard, als ie er niets meer aan vindt, dan kan hij er altijd nog op tekenen.
Paarden in films en tv. Dan denk ik gelijk aan de tv-serie Mister Ed het sprekende paard van het REM-eiland. The black Stallion, erg goede film en ben ik gaan kijken omdat Francis Ford Coppola hem had geproduceerd. Black Beauty, Engelse jeugdserie over een paard. Het afgesneden paardenhoofd in de Godfather. Stunts met vallende paarden in films. Blazing saddles van Mel Brooks. Denk ook aan een bekende paardenrace in Engeland die ik wel op tv zag. Die paardenrace heet de Grand National. Een steeple chase. De paardenraces van Ascot met een koninklijk tintje en bij Den Haag had je nog Duindigt voor paardenrennen, de drafsport. Paardenjockeys of er werd gereden in karretjes, in sulkeys, ben er een maal geweest. En dan gokken op paardenraces bij de bookmaker (bookie) die de qoots opmaakt. Zo kun je gokken op een koppel of een trio, zelf nooit gegokt op paarden. Je had ook op een gegeven moment wedkantoren voor paardenraces in Nederland ook in Den Haag. Was een keten, ik weet het weer, het heette Ladbrokes (wat dan zoiets betekent als jongeman blut). Een paard als Henri Buitenzorg, of Jojo Buitenzorg. Flard uit cabaret Neerlands Hoop: Aart het paard dat staart ... Het nieuwe Haagse stadhuis werd op 9 september 1995 door koningin Beatrix geopend. Ik was daar niet bij, maar ik ben toen wel naar een van de speciale theatervoorstellingen van Julius Ceasar van Shakespeare geweest in het Atrium. Een groots opgezet en feestelijk spektakel van het Nationaal Toneel met een kleurrijk lichtspel en echte paarden in een regie van Johan Doesburg.
Paardencommentatoren op radio en televisie, Hans Eijsvogel. Op een gegeven moment was er ook een soort van paardenracelotto, met uitslagen op tv, heette dacht ik Supertrio. De wedstrijd om de Gouden Zweep. Wedstrijden met een twee- of vierspan, zoals de Miltary in Boekelo, cross-country, paarden voor de jacht. De paardenmarkt, de paardenslager, paardenshows en -verkiezingen. Paarden in het circus met acrobatiek (zonder zadel rijden), met pluimen. Paarden in dierentuinen, natuurparken en kinderboerderijen. Opwindpaardjes, plastic paardjes, mechanische paarden, ook kleine in een paaardenracespel, speelde ook een bordspel met paardenrennen. Een trekpop van een paard. De film Equus (Latijn voor paard) gaat over paarden en psychiatrie met in de hoofdrol Richard Burton. Een korte film gezien waarbij je een kamer zag en de camera steeds heftig bewoog alsof er een paard op hol was geslagen in de ruimte, maar je zag het paard niet, alleen maar de suggestie door camerawerk en geluid. Goed gedaan. Ook een korte film gezien met een paard en Mathilde Santing. Beetje lesbo-achtig. Paarden komen veel voor in westerns, een leuke kwoot is die aan het begin van Once upon a time in the West: You brought a horse to short with You. No, I brought three to many ... Paardenrennen bij de Romeinen in strijdwagens, de film Ben Hur. Een documentaire van Frederick Wiseman rond een renbaan. Ook herinner ik me scènes met paarden uit Lawrence of Arabia. Een scène in de film Lek van Jean van de Velde met veel paarden in een brandende paardenstal. Meindert het paard in de Fabeltjeskrant. Het paard Kleine Witje van Pippi Langkous en dat stippen had. In de wereld van Donald Duck kwam volgens mij dan een paard voor, of geen enkel, weet niet de naam. Wel een paard in de Disney-film Mulan. De houten paarden in de draaimolens van kermissen en paardencarrousels die op en neer gaan, zo ook die in Mary Poppins. De film They shoot horses, don't they?, niet gezien en gaat over een dansmarathon, ook niet gezien The Misfits met Marilyn Monroe. Paarden en een kampvuur, door een rivier(bedding) met laag water rijden. De tv-serie McCloud met de politeman (Dennis Weaver) als een cowboy te paard in New York. Er zit ook een politiepaard in Terminator 2. Paarden in westerns worden aan dwarspalen vastgemaakt voor saloons. De tv-western-series die ik heb gevolgd waren Rawhide, Bonanza, Gunsmoke, High Chaparral en Alias Smith and Jones. Rawhide had een leuke tune waar later ook een punkversie van verscheen. En er was natuurlijk de serie Zorro de gemaskerde held op zijn paard. Ook de Lone Ranger met zijn paard Silver en hulpje de indiaan Tonto, maar dat kende ik verder niet, Roy Rogers de zingende cowboy. De film Brokeback Mountain niet gezien. Veel paarden in de jeugdserie Floris met Rutger Hauer van Paul Verhoeven, Ivanhoe en Robin Hood. De paarden van Winnetou en Old Shatterhand. Het ros Bazhaar. In radiohoorspelen werd het geluid van paardenhoeven gemaakt met halve kokosnoten. Paardrijders maken ook klakkende geluiden met hun mond om hun paard aan te sporen, ja met sporen, de puntige ijzeren stekels aan hun laarzen die ze tegen de buik van het paard aandrukken. Paardenverwaarlozing en mishandeling, paardenmisbruik en mutilaties. Ik hou op. In Butch Cassidy en the Sundance Kid springt een paard door een treinwagon heen. De BV van Chiem van Houweninge in Den Haag heet Blue Horse Productions. In de Disney tekenfilm Assepoester (Cinderella) veranderen muisjes in paarden. Over het paard getild zijn. Paarden komen heel veel voor in de fotografie. Een aantal jaren geleden won een foto met paarden de World Press Photo, een groep van donkere paarden op de vlucht voor water en in het midden lichtte een wit paard op. Pur sang betekent oorspronkelijk volbloed van raszuivere paarden. Bekaf komt van een paard bekafrijden.
Ik heb paarden altijd wel mooi gevonden, maar ik was er bang voor, grote beesten en was angstig dat ik een doodschop zou krijgen als ze wild zouden worden. Ik heb paarden ook wel eens zien eten en met hun bek zien malen. Een grappig gezicht. Vlakbij de laan waar ik als kind woonde stond wel eens een paard in de wei bij de molen.
Paardendressuur, springconcoursen met oxers waar overheen moet worden gesprongen en met barrages. Jumping Amsterdam in de Rai, de Brabant Hallen, drafbaan Wolvega. Paardenras. Anky van Grunsven met de olympische paarden Bonfire en Salinero. Een verplichte of vrije kür uitvoeren op muziek. Paarden die dansen en pirouettes draaien. Strobalen. De balsport polo met paarden en ruiters. Paarden hebben relatief lange nekken, een nek-aan-nekrace. Springruiters Gerco Schröder, Jeroen Dubbeldam, Jos Lansink en Edward Gal. Een remontepaard is een nieuw paard dat een oud paard in het leger verving. Als ik aan een mens met een paardenhoofd denk, dan zie ik Halina Reijn, Tanja Jess en Rudi Carrell voor me. Het peerd van ome Loeks (is dood) staat als standbeeld in Groningen. Het paard van dondergod Wodan. Paardensperma. De paardensport. Paardrijden met een hoge hoed. Paardentrainers en paardencoaches. Paardentrailers voor achter de auto. Een paardenstal of een paardenbox. Paardrijles, een paardenkraal (coral), paardenpensions voor oude paarden, een paardenkerkhof. Ponypark Slagharen. Shetlandpony's en dwergpaardjes (de Shetlandeilanden), IJslandse pony's met vijf telgangen. Ponykamp. Vroeger had je de Haagse Paardendagen op het Voorhout. Een ruin, een vos. een ros, een hitje een ket, een mustang. Je hebt een sloom paard, het kan temperamentvol zijn of vurig en een paard kan tekeer gaan als een furie. Een molenpaard. Een paard kan een trekdier of een lastdier zijn. Nero, Zwartje. Een dekhengst, de stud. Paarden komen veel voor in het werk van Arnon Grunberg. Oorspronkelijk heette een nachtmerrie een nachtmare. Vroeger had je het zogenaamde 'vierendelen', volgens mij werden mensen dan met vier paarden uit elkaar getrokken aan hun armen en benen. Spaanse paarden, hoge schoolpaarden in Wenen. Lippizaner paarden. Paarden galopperen, gaan in (gestrekte) draf of stapvoets. Ze kunnen koliek hebben. Paarden en koetsjes, rijtuigen, postkoetsen, een diligence, een huifkar, de Gouden koets. Paardenliefhebbers. Het trekpaard voor binnenschepen en trekschuiten. Werkpaarden, paarden voor koeriers, voor molens, om te ploegen op het land, als lastdier. Het paardenpad, het ruiterpad door het bos. De geur van paardenvijgen, paardenzeik en paardenvet. De hoefsmid en een hoefijzer brengt geluk. Een paard beslaan. Hoefnagels, Frits Huffnagel. Hoefijzer werpen als kermisspelletje. En ik heb al heel lang een hoefijzer en die hangt in de gang, maar voor geluk net verkeerd om.
Restaurants Klein en Groot Paardenburg, De hoefslag. Paardenenkels worden verstevigd en ingezwachteld, waarom precies heb ik nooit geweten. Van je hoeven storten. De konikpaarden in de Oostvaardersplassen. Het przewalskipaard bekend van het Groot Dictee. Hengsten en merries, nachtmerries. Veulens. Wel eens de geboorte van een veulen gezien op tv, dan komen eerst de benen. De moederkoek van paarden werd wel begraven of ophangen. Nog een onsmakelijk weetje: een kut wordt ook wel 'een uitgezworen paardenoog' genoemd, iegh! Lodewijk den Hengst, de echte naam van deejay Lex Harding. Een mountie is een Canadese politie-agent op een paard in een rode uniformjas en met een bruine, brede, platte hoed. De koninklijke stallen in Den Haag, de geweldige conference De (opper)stalmeester van Wim Sonneveld, die kende ik als kind nagenoeg uit mijn hoofd. Daags voor Prinsjesdag worden de paarden van de koninklijke koetsen op het Scheveningse strand getraind op het verdragen van harde knallen met vuurwerk, altijd goed voor een foto in de krant. Als paarden ernstig vallen moeten ze vaak worden afgemaakt, ook bijvoorbeeld als ze een been breken, een kreupel paard. Er zijn schimmels, boerenpaarden, Friese stamboekpaarden, van paarden wordt hun staart wel afgesneden. Je hebt ook de horsesaddle als tapashapje, een gegrilde garnaal met mozzarella in de rug en omwonden met spek. Het paard van gymnastiek en turnen, het toestel heet ook voltige. Je kan een paard wel naar de bron leiden, maar hem niet dwingen te drinken. In 2017 eerste dier, proefbuisveulen geboren uit bevroren eicel. Er is het biermerk De drie hoefijzers en in het logo van de krant De Gelderlander staat een ruiter. Een vrouw met lange, ranke benen heeft ook wel stalpoten. "Ga het woud in en maak een paard tot je vrouw", de Dogon. Een fiets wordt een stalen ros genoemd. Van paardenhaar worden strijkstokken gemaakt. In de oude elektriseermachines zat ook paardenhaar om door wrijving elektriciteit op te wekken ... Er is een moordzaak geweest waarbij een vrouw haar man vermoordde door dagelijks wat paardenharen door zijn eten te doen. Paarden kunnen zwemmen ... Een paardencoach. Een paard in een kalebas is een Japanse uitdrukking voor iets onverwachts of ongelofelijks. Een paard is een trouwe viervoeter. Een paardenfluisteraar ... Als kind kwam ik met ons gezin en de buurfamilie Vermeulen na een dag schaatsen in de polder in café Het blesse paard, het was er vol, luidruchtig en druk. Ik vond het er doodeng en moest huilen en wilde weg.
En zo kwam ik de laatste maanden steeds paarden tegen in het nieuws en op internet. Kleine dingetjes, een soort van reminders. En nu deze lange lijst met kloes, maar ik kan er verder geen chocola van maken of betekenis aan geven. Maar toch opmerkelijke verbanden en zoals gezegd, ik had niets met paarden, paarden hadden wat met mij. Ik werd min of meer gedwongen om deze litanie op te schrijven. Hoe zit dit alles in mijn hoofd opgeslagen? Zit het daar wel opgeslagen? Ik kan zo nog een paar duizend van dit soort lijsten maken. Hallo, is daar iemand?
__
... And of course Henry the horse dances the waltz!
(En in de clip van Penny Lane komen veel paarden voor!)
Uit het Beatlesnummer Being for the benefit of Mr. Kite.
Uit het Beatlesnummer Being for the benefit of Mr. Kite.
+
Update: Maandag 26 oktober 2020 - Over de film 'Harry Mulisch, schepper van zichzelf'.
Op 30 oktober 2020 was het tien jaar geleden dat Harry Mulisch overleed. Coen Verbraak maakte een film over hem en op het einde wordt er stilgestaan bij een fascinatie van Mulisch voor een nieuwsincident rondom paarden, ik citeer mezelf:
"Wat ik niet wist, is dat Mulisch voor zijn dood enorm werd gegrepen door het nieuwsbericht, en de beelden en foto's daarvan, dat een grote groep paarden vast was komen te zitten op een klein eilandje, omringd door water, ik meen ergens op de Wadden. In zijn werkkamer was te zien dat daar een grote, bekende foto van aan de muur hing. Hij was sowieso meer begaan met dieren, die onschuldiger waren dan mensen en had hij daar meer interesse in dan voor zijn eigen drie kinderen, maar die paarden, wat fascineerde hem daaraan? Ik weet het niet, die paarden werden overigens allemaal gered, maar een aantal jaren geleden toen ik door de mystiek werd gegrepen, werd getroffen, kwam vanuit het niets de gedachte bij mij op dat paarden voor mij grote betekenis moeten hebben gehad. Vraag me niet waarom, of welke betekenis. ik ben geen grote dierenliefhebber, wel van mensen, en heb ook geen enkele speciale band met paarden. Toch heb ik toen een uitgebreide 'mentale lexicon' gemaakt met alles wat ik wist, zonder veel samenhang, over paarden opgeschreven. Die opsomming kan je hier lezen:"
PAARDEN - De wereld volgens ARF - Een Mentale Lexicon - KladBlokje - De Jongenskamer
Toeval bestaat niet!
__
Update: Pinksteren 23/24 mei 20-21
Voor L. - Een noodlottig ongeval in 1977 - Forever young - (Pinksteren 20-21) - De Jongenskamer
__
It's a strange world, stranger than paradise, of c'est la vie? Leef!
Een staalkaart van menselijke kennis: Druppel (1996) - De Jongenskamer
__
Andere kloes die er naast paarden op onverklaarbare wijze uitspringen zjn onder andere steen(en), molens en molenaars, katten, bomen, rood, vuur, handen en voeten, pink, de viool, drum(mers), bom, vogels, fietsen en de opeenvolgende letters in het alfabet k, l (el en elle), m en n en ook s van es (E.S.) en vooral ook water. Ik sta voor een raadsel.
En dan zijn er nog honden. Dog=God.
__
Ahmas - Alles hangt met alles samen - De Jongenskamer
Bron mijn: KladBlokje - dejongenskamer.nl
DirkJan Vos - d.vos35@chello.nl
