DirkJan Vos - d.vos35@chello.nl
Amsterdam - Den Haag 1960
Misschien niet precies zo, maar ongeveer zal het geregeld zijn voorgekomen dat ik als kind op de lagere school thuiskwam en een boterham met gestampte muisjes en een met appelstroop op een bordje legde en ze vervolgens op de bank ging opsmikkelen met een glaasje 7-Up erbij, terwijl ik een Suske en Wiske las. Gezelligheid in je eentje.
Ik was een brede stripliefhebber vroeger en later hoor je dan te zeggen dat Kuifje en Bommel toch wel de beste waren. Dat klopt ergens wel, maar mijn stripfavorieten zijn altijd mijn Vlaamse vrinden Suske en Wiske geweest en gebleven. Een jongen en een meisje zonder ouders op avontuur. Fantasierijke anarchie.
Moeilijk uit te leggen wat het succes was en nog een beetje is van Suske en Wiske; de tekeningen, de avonturen, de kinderlijke humor, de ontknopingen met een verrassende en letterlijke ontmaskering van een van de helden, maar misschien zijn het bovenal de figuren zelf. Er is niet een hoofdfiguur, maar het zijn er eigenlijk vijf.
Het meest dominant is Wiske, en Suske is de minst opvallende naast Lambik - de stoere schlemiel - tante Sidonia, en de sterke Jerom. Professor Barabas was een bijfiguur, maar mocht hem graag zien in de strips vooral vanwege zijn teletijdmachine, de vliegende Gyronef en de klankentapper. En dan was er nog de niet zo snuggere zakenman Theofiel. En natuurlijk Schanulleke (of Schabolleke ... ) het popje van Wiske. Af en toe dook de slechterik Krimson op. Het was een mooi stel bij elkaar om je even mee te verpozen en in te verliezen. Er was nog weinig tv voor kinderen en tieners.
Vanaf het moment dat ik de stripboeken ben gaan lezen, en kon lezen, heb ik drie soorten uitgaven gehad in al die jaren. De oudste was een reeks waarbij per twee pagina's de pagina's afwisselend blauw en rood waren gedrukt. Daarna kwamen albums in twee kleuren, zwart en oranje en vervolgens de volledige kleurenalbums. Later werden de oude, ongekleurde afleveringen opnieuw uitgebracht in vier kleuren.
§ Als ik naar de middelbare school ga, raak ik goed bevriend met Joan van der Wyck, jonkheer Van der Wyck, uit de Roelofsstraat, ik woon daar sinds kort ook. Hij is een jaar ouder en zit op het Maerlant Lyceum. We delen vooral een behoorlijk intense passie voor symfonische rock en met name voor Genesis, we hebben een gemeenschappelijke vriend Tijs Jellema (ook uit de straat en zit ik mee in de klas), we houden van schaken, vissen en zwemmen graag en dan zijn we beiden ook gek op strips, Joan nog veel meer dan ik. En hij is al jong een verzamelaar geworden van Suske en Wiskes, het moet ook zijn favoriete strip zijn geweest.
Kenmerkend voor de titels van de albums waren vaak de alliteraties, zoals De koddige kater, De wilde weldoener of De gulle gokker. Ook speelden veel avonturen zich af in het verleden, die vond ik ook bijzonder aardig. Als ik nu moet kiezen dan is mijn favoriete album Het Spaanse spook, dat zich in de Tachtigjarige Oorlog afspeelt, een lang verhaal, en het is getekend in de stijl van Hergé. Dat heeft Van der Steen een tijdje gedaan in de zogenaamde Blauwe Reeks.
§ Joan was een echte verzamelaar (zijn vader verzamelde klokken) en ik denk bijvoorbeeld aan zijn collectie met zelf uitgekookte dierenschedels van vogels en kleine dieren (hij had ook een mensenschedel), zijn lp's, de pockets uit de Fantasy & Horror-reeks van Bruna, maar vooral een verzamelaar van strips en Suske en Wiskes. Eerste drukken die je kon herkennen aan een andere achterkant, speciale uitgaven en zijn exemplaren stonden in een plastic hoesje in de kast van zijn grote jongenskamer. Je mocht ook niet zomaar een stripboek bij hem lezen en uitlenen was uitgesloten. Je mocht er heel voorzichtig in kijken. Het ging hem ook om de waarde en de zeldzaamheid, het compleet hebben van alles.
In Den Haag had je stripwinkel - en uitgeverij - Panda van Hans Matla, de stripgoeroe van Nederland. Al gauw had hij goede contacten met hem en later is hij ook part-time in de winkel gaan werken. Joan zat helemaal in het wereldje van het Stripschap en de Stripdagen. Zelf was ik geen verzamelaar en verzamelde om te lezen, om ze stuk te lezen en met vastgeplakte appelstroop tussen de pagina's. Maar ik volgde wel met interesse al zijn verhalen en verzamelwoede. Over een stock die was opgedoken in Vlaanderen en er tien exemplaren van een oud album in mint-conditie op de markt kwamen. De prijs daalde in de stripcatalogus van Matla en waar Joan ook jaren veel en hard aan heeft meegewerkt.
Ik ben Suske en Wiskes blijven lezen en herlezen tot ik begin twintig was. Soms kocht ik nog een nieuw album dat vier maal per jaar verscheen, voor op vakantie, of voor tijdens een reis. Maar de animo ging eraf, voor alle strips wel. Andere dingen die interessant werden.
§ Ik heb het van horen zeggen, maar op een gegeven moment heeft Joan zijn hele Suske en Wiske-verzameling verkocht. Wellicht de grootste die er was. Mogelijk ook met zijn twee zelf in eigen beheer uitgegeven kleine stripboekjes met speciale tekeningen rondom Suske en Wiske; Alle aankondigingen, met de eerste tekeningen van de verhalen van de krantenstrips en Zestien zeverkes met Lambik, door uitgeverij De zwarte raaf, originele tekeningen van Van der Steen, de vele albums en waarschijnlijk ook al zijn in plastic verpakte series van de strip die hij uitknipte uit de Zwolse courant die bij de familie Van der Wyck in de bus viel omdat zijn moeder uit die regio kwam. De parodie-uigave van De Keizerkraker? Misschien ook al zijn andere waardevolle stripboeken. Het zal hem een aardig kapitaal hebben opgeleverd. Waarom hij het heeft gedaan weet ik niet.
Eind jaren negentig haal ik al mijn Suske en Wiskes weer uit een doos en ga ik ze voorlezen aan mijn zoon die nu een kleuter is. Heel veel gedaan en in de jaren daarna kocht ik ook de nieuwe albums. Die vielen me zwaar tegen. Willy van der Steen was allang opgevolgd door tekenaar Paul Geerts (die ook al wat jaren geleden is vervangen) en natuurlijk, Suske en Wiske gaan met hun tijd mee, maar ik vond het te modern. Waarom verhalen over harddrugs-boeven? Het stoorde me, maar liet verder niets merken. Mijn zoon is vervolgens ook zelf gaan lezen, maar eenmaal op de middelbare school nam zijn belangstelling voor strips helemaal af, andere mogelijkheden en hobby's.
En nu liggen mijn Suske en Wiskes allemaal opgeslagen in een paar kratten, want misschien vinden de kinderen van mijn kinderen ze later wel weer leuk.
Het bewaren van herinneringen.
EINDE
§ Joan is een aantal jaren geleden overleden. Na 1990 ben ik hem uit het oog verloren en ook nooit later contact gehad via internet. Wel raakte ik in de jaren tachtig zeer goed bevriend met zijn oudere broer en later hoorde ik nog weleens wat. Hij had Nederlands gestudeerd en ook een grote liefde voor literatuur. Er moet een langdurige briefwisseling bestaan tussen hem en A.F.Th. Van der Heijden. Na zijn dood was er sprake dat er misschien nog iets mee zou worden gedaan.
Salut.
Suske en Wiske op het World Wide Web - suskeenwiske.ophetwww.net
§ Nadat ik mijn recente pagina over Suske en Wiske en een jeugdvriend had geschreven, heb ik de algemene en grote site over Suske en Wiske aangeschreven of ze een linkje wilden plaatsen naar mijn verhaal. Niet vanwege mijn liefde voor de strip maar voor de aandacht voor mijn overleden vriend die een fervent en ook bekende verzamelaar was van met name Suske en Wiske.
Ze kenden hem niet, maar hebben de link welwillend en op mijn aanwijzingen opgenomen. De link staat nu onder het kopje links bij de fansites, onderaan. Bedankt en mooi!
Website Suske en Wiske op het World Wide Web - Fansites suskeenwiske.ophetwww.net
Omschrijving link:
De Jongenskamer, pagina van een liefhebber over Suske en Wiske-verzamelaar Joan van der Wyck
Van mijn: Kladblokje - dejongenskamer.nl
DirkJan Vos - d.vos35@chello.nl
