DirkJan Vos - d.vos35@chello.nl
Amsterdam - Den Haag 1960
De invloed van het Engels op de Nederlandse taal is nog steeds groeiende. Veel mensen storen zich aan de stroom van Engelse woorden en uitdrukkingen in de taal. Ook het Genootschap Onze Taal is kritisch en vindt de verengelsing ergens ook een vorm van verloedering. Ik ben het daar niet mee eens, want het is een logische ontwikkeling die je niet tegen kan houden, je ertegen verzetten is zinloos. Maar ook ik gebruik, bewust, uit principe en als het even kan niet al te veel Engelse woorden en frases.
En deze invloeden zijn niet nieuw. Honderden jaren terug was er een grote invloed van het Frans en door de eeuwen heen ook die van het Duits. Het Genootschap Onze Taal is een aantal jaren voor de oorlog speciaal opgericht om zich te verzetten tegen de Duitse taalinvloeden. Zou het hebben geholpen? Daar is geen antwoord op te geven, want na de oorlog werd het Duits vanzelf zo veel mogelijk uit de taal verbannen en ergens is het Duits nog steeds enigszins besmet. Dat is een kwestie van tijd. Maar vrijwel alle afgekeurde germanismen uit de 20e eeuw zijn inmiddels gewoon ingeburgerd.
Een aantal jaren geleden kwam ik op het idee om een lijstje te maken met allerlei Duitse woorden, ook met persoons- en plaatsnamen, die door de Tweede Wereldoorlog een zeer negatieve connotatie hebben gekregen. Ik kwam al gauw op zo'n tweehonderd woorden. Maar ik heb de akelige lijst verwijderd en nooit online gezet, want publiceren is vragen om negatieve aandacht en een mogelijke discussie die ik niet wil. Ik ga ook nu geen woorden noemen, want het spreekt wel voor zich en iedereen kan de meeste wel bedenken. En dan wordt wel duidelijk waarom het Duits na de oorlog nog steeds maar weinig invloed uitoefent op onze taal.
En dat die Duitsers voor het laatst oorlog hebben gevoerd en bijvoorbeeld Rotterdam hebben gebombardeerd, dat vind ik nog niet het ergste, maar ze hebben zes miljoen Joden omgebracht om hun geloof en cultuur. Dat steekt bij mij nog steeds.Ik kan de Holocaust niet vergeten en vergeven.
[ Lees ook: ZON-2-DAG - Teil 2: Wenn ick mal tot bin - Gedicht Friedrich Holländer (1929) - De Jongenskamer - Oktober 2020 ]
Maar valt er dan nog wat te grimlachen om het verleden en de stereotypen van de Duitser, de Duitser in oorlogstijd en die van daarna? Humor is soms persoonlijk, maar hieronder tien mopppen en een anekdote die ik wel online wil zetten, in chronologische volgorde.
Portret
Tijdens de bezetting worden op alle stadhuizen de afbeeldingen van koningin Wilhelmina vervangen door een portret van Adolf Hitler. Een Duitser komt een portret afleveren op het stadhuis in Den Haag bij een ambtenaar. Vraagt de ambtenaar: Moet ik hem tegen de muur zetten, of ophangen?
(DJ)
Glazen oog
De Oberlagerführer heeft een favoriete sadistische grap. Ditmaal pikt hij kleine Bram eruit, Als je raadt welk van mijn ogen van glas is, laat ik je vrij. Maar als je fout raadt, ga je subiet de gaskamer in. Bram kijkt maar heel even en zegt, Niet moeilijk, uw rechteroog is van glas. De Oberlagerführer, Klopft! Hoe wist je dat zo snel én zeker? Bram: Dat keek me zo menselijk aan.
(Max Tailleur)
Ui
Wat is de overeenkomst tussen de kop van Hitler en een ui? Ze zijn allebei om te janken.
(Max Tailleur)
Sterfdag
Hitler bezoekt een waarzegster en vraagt haar wanneer hij dood zal gaan. De waarzegster antwoordt dat hij sterft op een Joodse feestdag. O, op welke feestdag is dat, vraagt Hitler. Dat doet er niet toe, zei de waarzegster, iedere dag dat u sterft is een Joodse feestdag.
(Max Tailleur)
Zelfmoord
Waarom pleegde Hitler zelfmoord?
Hij kon de gasrekening niet meer betalen.
Sherry
Twee Duitsers zijn vlak na de oorlog in hartje Londen voor zaken. Ze kunnen het adres niet vinden, nergens straatnamen, alles platzgeschmissen, snikheet. Ze durven niets te vragen, uit angst als Duitsers herkend te worden. Na een paar uurtjes dwalen zegt de één, Ik kan niet meer, móet iets te drinken hebben. Jij kunt een beetje Engels, kun je iets bestellen in een Kneipe? De ander denken, denken en: Ik denk het wel, vooruit ... In de pub zegt hij in zijn beste steinkohlenengels tegen de ober, Two sherry please. De ober, Dry? De Duitser: Nein, zwei!
(Piet Punt)
Dodenherdenking
Een Duitse toerist dwaalt eind jaren zestig door Amsterdam, op 4 mei, tegen achten. Hij verzeilt op de Dam, ziet een grote groep mensen om het monument staan en weet van niks. Dus hij gaat naar één van de mensen die achteraan staat en vraagt, Was ist hier los? Kleine Moos draait zich om en legt uit, Hier is een plechtige herdenkingsbijeenkomst voor alle Nederlandse doden in de Tweede Wereldoorlog. De Duitser knikt begrijpend, maar kan toch niet laten om te zeggen, Aber es gab doch auch viele Deutsche Opfer ...? Zeker, zegt Moos: Dat vieren we morgen.
(Piet Punt)
Wiedergutmachung
Ergens in de jaren tachtig zit ik in het visrestaurant De Weduwe van der Toorn te eten, op Scheveningen, aan de binnenhaven. Zit er naast me een Duitser die een half dozijn oesters heeft besteld. De ober brengt het bord met de oesters, zet het keurig neer en wenst de Herr een schmekliche vortsetzung, en loopt weg. Herr kelner!, schreeuwt de Duitser. De ober draait zich om. De Duitser kijkt boos en misnoegd op zijn bord met oesters en slaat met zijn wit uitgeslagen knokkels drie maal hard achter elkaar op de tafel en commandeert: AUFMACHEN!
(DJ)
Der Suppe
Er was een echtpaar in Keulen dat een kindje had gekregen, een jongetje. Maar dat jongetje zei niks. Nooit. Hij kon niet praten. Na al die jaren hadden zijn ouders zich allang bij zijn handicap neergelegd. Maar wat gebeurt er: St. Maarten, 1997, in Keulen bij dat gezin, aan de avonddis, aan het abendfressen. Vader, moeder en dat jongetje. En het is zijn verjaardag, hij wordt op St. Maarten 7 jaar.
Maar St. Maarten zegt dat gezin natuurlijk helemaal niks, en een verjaardag vieren voor een kindje dat niet kan praten, laat je ook na een paar keer maar zitten, dus het is een dag zoals alle andere dagen. En ze eten soep.
De moeder komt met de terrine uit de keuken gelopen en ze schept de dampende Bayrische Kartoffelbratschweinsuppe op. Ze gaat zitten, wenst iedereen 'bon appetit' (op z'n Duits) en dan neemt de jongen een hap en brandt zijn tong en ineens zegt hij, Der Suppe ist zu heiss. Was!, denken die ouders, maar van verbijstering zeggen ze niks, en de jongen herhaalt traag en tergend met een perfect hoog-duits accent: D e r S u p p e i s t z u h e i s s.
De jongen blaast in zijn soepbord en de ouders kijken elkaar grausam erstaunt aan. Ze grijpen elkaars hand vast en dan vraagt die moeder verschrikt, Aber Rudolf, du kanst sprechen! Wie ist das den möglich? Warum hast du in al dieses vergangenes Jahren deine Mund gehalten, mein liebes, kleines Taumpje ... De jongen houdt op met blazen en kijkt zijn moeder met butcherboyeyes aan en antwoordt strak en afgemeten: Bis jetzt war alles in ordnung.
(DJ)
Marken
Bij pompstation Simon Veerman in Volendam komt een Duitse toerist tanken. Gaat die Duitser afrekenen en zegt, Kann Ich zahlen in Marken?. Antwoordt Simon geïrriteerd, Nein, nur hier in Volendam, nicht in Marken!
(Driessen & Driessen)
I.M. Frans Derks (1930-2020)
De flamboyante voetbalscheidsrechter Frans Derks had op het sterfbed van zijn vader beloofd dat onder zijn leiding nooit een Duitse club een Europacup-wedstrijd zou winnen. Frans was niet alleen homoseksueel, maar ook Joods. Hij heeft woord gehouden.
(via Hugo Borst)
__
Ik heb ook een paginaatje met een aantal moppen over halve kippen.
Moppen over halve kippen - De Jongenskamer
+
Em nog ...
DirkJan Vos - d.vos35@chello.nl
( klik op logo voor HOMEPAGE )
Bommelwoorden/Homogrammen
Kroeskopwoorden (Baukje van Kesteren)
Synoniemen voor k*t - l*l - ne*ken
Buitenlandse artiesten die in het Nederlands zingen
Acroniemen en bijzondere afkoringen van (sport)clubs en verenigingen
Concerten en voorstellingen die ik heb bezocht
Meer dan vijftig favoriete broodjes
Lijstje met minimaal vierledigsamengestelde woorden
Lijst met anglicismen - Engelse leenwoorden en uitdrukkingen (2100)
Lijstje met paarplaatsen (Woorddanser 2009)
( klik op logo voor HOMEPAGE )